Esther VivasO actual modelo de produción agrícola e gandeiro industrial contribúe a afondar na crise ecolóxica global cun impacto directo na xeración de cambio climático. Aínda que a primeira vista non o pareza, a agroindustria é unha das principais fontes de emisión de gases de efecto invernadoiro.
Así o puxo de relevo a campaña “Non te comas o mundo”, no marco das mobilizacións destes días con motivo da reunión das Nacións Unidas en Barcelona
sobre a mudanza climática, previa ao crucial cume de Copenhague (COP15) en decembro onde debe aprobarse un novo tratado que substitúa ao de Kyoto.
Segundo a campaña, entre un 44 e un 57% das emisións de gases de efecto invernadoiro son provocadas polo actual modelo de produción, distribución e consumo de alimentos. Unha cifra resultado de sumar as emisións das actividades estrictamente agrícolas (11-15%), da deforestación (15-18%), do procesamento, transporte e refrixeración dos alimentos (15-20%) e dos residuos orgánicos (3-4%).
E é que non podemos esquecer os elementos que caracterizan a este sistema de produción de alimentos: intensivo, industrial, quilométrico, deslocalizado e petrodependiente. Veámoslo en detalle. Intensivo, porque leva a cabo una sobre-explotación dos chans e dos recursos naturais que acaba xerando a liberación de gases de efecto invernadoiro por parte de bosques, campos de cultivo e pastos. Ao antepor a productividade, por diante do coidado do medio ambiente e a rexeneración da terra, rompe o equilibrio mediante o cal os chans capturan e almacenan carbono, contribuíndo á estabilidade climática.
Industrial, porque consiste nun modelo de produción mecanizado, con uso de agroquímicos, monocultivos, etc. A utilización de grandes tractores para labrar a terra e procesar a comida contribúe á liberación de máis CO2. Os fertilizantes químicos utilizados na agricultura e na gandería moderna xeran unha importante cantidade de óxido nitroso, unha das principais fontes de emisión de gases de efecto invernadoiro. Así mesmo, a queima de bosques, selvas... para convertelos en pastos ou monocultivos acaba afectando gravemente á biodiversidade e contribúe á liberación masiva de carbono.
Quilométrico e petrodependiente, porque se trata dunha produción de mercadorías deslocalizada en procura da man de obra máis barata e da lexislación ambiental máis laxa. Os alimentos que consumimos percorren miles de quilómetros antes de chegar á nosa mesa co consecuente impacto ambiental. Calcúlase que na actualidade, a maior parte dos alimentos viaxan entre 2.500 e 4.000 quilómetros antes de ser consumidos, un 25% máis que en 1980. Atopámonos ante unha situación totalmente insustentable onde, por exemplo, a enerxía para mandar unhas leitugas de Almería a Holanda é tres veces superior á utilizada para cultivalas, á vez que consumimos alimentos que proveñen da outra punta do mundo cando moitos destes cultívanse tamén a nivel local.
A gandería industrial é outro dos principais xeradores de gases de efecto invernadoiro e o seu avance significou unha maior deforestación cun 26% da superficie terrestre dedicada a pastos e o 33% á produción de gran para pensos. As súas porcentaxes de emisión equivalen ao 9% das emisións de CO2 (principalmente por deforestación), o 37% das de metano (pola dixestión dos rumiantes) e o 65% do óxido nitroso (polo estrume).
Este modelo de alimentación quilométrica e viaxeira, así como o alto uso de agroquímicos derivados do petróleo, implica unha forte dependencia dos recursos fósiles. En consecuencia, na medida en que o modelo produtivo agrícola e gandeiro industrial depende fortemente do petróleo, a crise alimentaria, a crise enerxética e a crise climática están intimamente relacionadas.
Pero a pesar destes datos, podemos parar o cambio climático e a agricultura labrega, local e agroecolóxica, como sinala o centro de investigación GRAIN, pode contribuír de forma determinante a iso. Trátase de devolverlle á terra a materia orgánica que se lle quitou, despois de que a revolución verde haxa esgotado os chans co uso intensivo de fertilizantes químicos, pesticidas, etc. Para facelo, fai falta apostar por técnicas agrícolas sustentables que poden aumentar gradualmente a materia orgánica da terra nun 2% nun período de cincuenta anos, restituíndo a porcentaxe eliminada desde a década dos 60.
É necesario apostar por un modelo de produción diversificado, incorporando praderías e abono verde, integrando de novo a produción animal no cultivo agrícola, con árbores e plantas silvestres, así como promover circuítos curtos de comercialización e a venda directa en mercados locais. Con estas prácticas, calcúlase que sería posible capturar ate 2/3 do actual exceso de CO2 na atmosfera. O movemento internacional da Vía Campesiña teno claro cando sinala que “a agricultura labrega pode arrefriar o planeta”.
Así mesmo, hai que denunciar as falsas solucións do capitalismo verde ao cambio climático como a enerxía nuclear, os agrocombustibles ou outras, así como os lobbies empresariais que buscan mercantilizar o tratado de Copenhague. Desde distintos movementos sociais esíxese “xustiza climática”, fronte aos mecanismos de mercado incorporados no protocolo de Kyoto e que terán continuidade en Copenhague. Unha xustiza climática que debe ir á vez coa “xustiza social”, ligando a loita contra a crise ecolóxica global co combate contra a crise económica que afecta a amplos sectores populares, en base a unha perspectiva anticapitalista e ecosocialista. Para que o clima non cambie, hai que cambiar o mundo.
Segundo a campaña, entre un 44 e un 57% das emisións de gases de efecto invernadoiro son provocadas polo actual modelo de produción, distribución e consumo de alimentos. Unha cifra resultado de sumar as emisións das actividades estrictamente agrícolas (11-15%), da deforestación (15-18%), do procesamento, transporte e refrixeración dos alimentos (15-20%) e dos residuos orgánicos (3-4%).
E é que non podemos esquecer os elementos que caracterizan a este sistema de produción de alimentos: intensivo, industrial, quilométrico, deslocalizado e petrodependiente. Veámoslo en detalle. Intensivo, porque leva a cabo una sobre-explotación dos chans e dos recursos naturais que acaba xerando a liberación de gases de efecto invernadoiro por parte de bosques, campos de cultivo e pastos. Ao antepor a productividade, por diante do coidado do medio ambiente e a rexeneración da terra, rompe o equilibrio mediante o cal os chans capturan e almacenan carbono, contribuíndo á estabilidade climática.
Industrial, porque consiste nun modelo de produción mecanizado, con uso de agroquímicos, monocultivos, etc. A utilización de grandes tractores para labrar a terra e procesar a comida contribúe á liberación de máis CO2. Os fertilizantes químicos utilizados na agricultura e na gandería moderna xeran unha importante cantidade de óxido nitroso, unha das principais fontes de emisión de gases de efecto invernadoiro. Así mesmo, a queima de bosques, selvas... para convertelos en pastos ou monocultivos acaba afectando gravemente á biodiversidade e contribúe á liberación masiva de carbono.
Quilométrico e petrodependiente, porque se trata dunha produción de mercadorías deslocalizada en procura da man de obra máis barata e da lexislación ambiental máis laxa. Os alimentos que consumimos percorren miles de quilómetros antes de chegar á nosa mesa co consecuente impacto ambiental. Calcúlase que na actualidade, a maior parte dos alimentos viaxan entre 2.500 e 4.000 quilómetros antes de ser consumidos, un 25% máis que en 1980. Atopámonos ante unha situación totalmente insustentable onde, por exemplo, a enerxía para mandar unhas leitugas de Almería a Holanda é tres veces superior á utilizada para cultivalas, á vez que consumimos alimentos que proveñen da outra punta do mundo cando moitos destes cultívanse tamén a nivel local.
A gandería industrial é outro dos principais xeradores de gases de efecto invernadoiro e o seu avance significou unha maior deforestación cun 26% da superficie terrestre dedicada a pastos e o 33% á produción de gran para pensos. As súas porcentaxes de emisión equivalen ao 9% das emisións de CO2 (principalmente por deforestación), o 37% das de metano (pola dixestión dos rumiantes) e o 65% do óxido nitroso (polo estrume).
Este modelo de alimentación quilométrica e viaxeira, así como o alto uso de agroquímicos derivados do petróleo, implica unha forte dependencia dos recursos fósiles. En consecuencia, na medida en que o modelo produtivo agrícola e gandeiro industrial depende fortemente do petróleo, a crise alimentaria, a crise enerxética e a crise climática están intimamente relacionadas.
Pero a pesar destes datos, podemos parar o cambio climático e a agricultura labrega, local e agroecolóxica, como sinala o centro de investigación GRAIN, pode contribuír de forma determinante a iso. Trátase de devolverlle á terra a materia orgánica que se lle quitou, despois de que a revolución verde haxa esgotado os chans co uso intensivo de fertilizantes químicos, pesticidas, etc. Para facelo, fai falta apostar por técnicas agrícolas sustentables que poden aumentar gradualmente a materia orgánica da terra nun 2% nun período de cincuenta anos, restituíndo a porcentaxe eliminada desde a década dos 60.
É necesario apostar por un modelo de produción diversificado, incorporando praderías e abono verde, integrando de novo a produción animal no cultivo agrícola, con árbores e plantas silvestres, así como promover circuítos curtos de comercialización e a venda directa en mercados locais. Con estas prácticas, calcúlase que sería posible capturar ate 2/3 do actual exceso de CO2 na atmosfera. O movemento internacional da Vía Campesiña teno claro cando sinala que “a agricultura labrega pode arrefriar o planeta”.
Así mesmo, hai que denunciar as falsas solucións do capitalismo verde ao cambio climático como a enerxía nuclear, os agrocombustibles ou outras, así como os lobbies empresariais que buscan mercantilizar o tratado de Copenhague. Desde distintos movementos sociais esíxese “xustiza climática”, fronte aos mecanismos de mercado incorporados no protocolo de Kyoto e que terán continuidade en Copenhague. Unha xustiza climática que debe ir á vez coa “xustiza social”, ligando a loita contra a crise ecolóxica global co combate contra a crise económica que afecta a amplos sectores populares, en base a unha perspectiva anticapitalista e ecosocialista. Para que o clima non cambie, hai que cambiar o mundo.
Sem comentários:
Enviar um comentário